قدس آنلاین-گروه استان ها: گفتنی است از عوامل انسانی تأثیرگذار مانند افرادی که بر روی آثار باستانی یادگاری نوشته و یا به طرق مختلف در تخریب آثار باستانی نقش دارند که بگذریم اما پدیده‌های طبیعی مانند بارش‌های مداوم و تغییرات جوی نیز یکی دیگر از عوامل تخریب آثار باستانی محسوب می‌شوند.
آثار باستانی استان فارس چند سالی است که با هجوم ریز گردها و بادهای ماسه‌ای در معرض فرسودگی قرارگرفته است که حالا باید آلودگی هوا و باران‌های اسیدی را به‌عنوان سوغات کلان‌شهرها به افزود.
تخریب‌های انسانی و عدم حفاظت فیزیکی از آثار تاریخی کم بود که آسیب‌رسانی ریز گردها و آلودگی هوا نیز به آن اضافه شه است و لذا فعالان حوزه آثار باستانی معتقدند باید مسئولان مربوطه اقدامی جدی و سریع نسبت به این موضوع داشته باشند.
باران‌های اسیدی و پتروشیمی شیراز
درحالی‌که در سال‌های گذشته بیم باستان‌شناسان در نگهداشت آثار تاریخی استان فارس هم چون تخت جمشید را خطراتی چون رطوبت سد «سیوند» یا فرونشست زمین در مرودشت بیشتر کرده، اکنون دغدغه تازه‌ای هم به این مجموعه اضافه‌شده که نامش پتروشیمی شیراز است.
کارشناسان می‌گویند، آلایندگی‌های ناشی از فعالیت پتروشیمی شیراز بر آثار باستانی اثر مخرب دارد و برای چاره‌اندیشی سریع برای این بحران، هشدار می‌دهند.
کارشناسان بر این باورند که فعالیت پتروشیمی شیراز می‌تواند موجب بارش باران‌های اسیدی بر روی ستون‌ها و سنگ‌نگاره‌های تخت جمشید شود.
از سوی دیگر اما برخی کارشناسان معتقدند، با توجه به رطوبت بالای هوا در شهرستان مرودشت، ترکیب گازها و شبنم صبحگاهی می‌تواند منجر به تولید اسید شود که در این صورت نیازی به بارش باران اسیدی نیست.
فکر بکر گذشتگان
باران‌های سیل‌آسا امسال که منجر به تخریب‌های بسیار فراوان در استان فارس داشت اما نکته جالبی را هم از آینده‌نگری گذشتگان آشکار کرد.
در پی وقوع سیل در فروردین‌ماه امسال کانال‌های تاریخی تخت جمشید که قدمت هزاران ساله دارد در هدایت آب‌های سطحی نقش مؤثری ایفا کردند و این آثار تاریخی را حفظ کردند.
این هنر معماری ایرانیان باستان که در تهیه شبکه آب کانال‌کشی شده به‌کاررفته است باعث شد تا آب سیلاب اخیر ظرف یک ساعت از این میراث جهانی تخلیه شود و لذا بارش شدید باران و سیلاب در شیراز، خسارتی به تخت جمشید وارد نکرد
حجم وسیع آثار باستانی
معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان فارس اظهار می‌کند: با توجه به تعدد و گستردگی محوطه‌ها و بناهای تاریخی در استان فارس و ضرورت تخصیص اعتبار کلان برای مرمت آثار به‌خصوص در خارج از شهرها، ناگزیر موارد اضطراری و درخطر تخریب، اولویت حفاظت در این استان است.
عبدالرضا نصیری اظهار می‌کند: در حال حاضر نمی‌توان در خصوص این آلاینده‌ها و میزان تخریبشان بر آثار تاریخی اظهارنظر دقیقی کرد اما بی‌شک تغییرات جوی و شرایط آب و هوایی در درازمدت بر آثاری که در محوطه‌های باز قرار دارند تأثیر منفی دارد و موجب فرسایش و تخریب آن‌ها می‌شود و باید حفاظت از آثار به‌درستی و اصولی صورت گیرد.
وی خاطرنشان می‌کند: شاید به دلیل آنکه وجود ریز گردها در استان فارس پدیده جدیدی محسوب می‌شود و دائمی نیست، مطالعه و یا پژوهشی در مورد آن در سطح استان صورت نگرفته است اما با توجه به تعدد و تنوع آثار تاریخی و اهمیت و ارزشمندی آن‌ها می‌طلبد که در مورد خطرات احتمالی آن بررسی‌های گسترده و اصولی صورت گیرد.
نصیری بابیان اینکه اقدامات حفاظتی از آثار تاریخی استان، هم‌زمان با شروع فصل بارش در دستور کار قرارگرفته است می‌افزاید: با توجه به اینکه سقف و پشت‌بام آثار تاریخی در فصل بارش همواره در معرض خطر و آسیب قرار دارد عموم فعالیت‌های حفاظتی در این بخش در دست انجام است.
وی البته به نکته‌ای هم در این زمینه اشاره‌کرده و می‌گوید: در حال حاضر برخی بناهای تاریخی مانند آب‌انبارها، کاروانسراها و دیگر ابنیه‌ها که در خارج از شهرها قرار دارند و متولی خاصی هم از آن‌ها نگهداری نمی‌کند و همواره در معرض صدمه است.
معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان فارس تأکید می‌کند: برای حل این مشکل، می‌توان با واگذاری بناهای مذکور به مدت معلوم و بر اساس قانون به بخش خصوصی، آن‌ها را مرمت و حفاظت کرد.
نظر شما